Συνέντευξη στον Κώστα Γιάντσιο
Άλλοτε εμφανίζεσαι με ολόκληρη ορχήστρα ή και χορωδία και άλλοτε, όπως πρόσφατα στη Θεσσαλονίκη, μόνος με την κιθάρα σου. Είναι περίοδος πειραματισμού;...
Καθόλου. Είμαι της άποψης ότι ο πειραματισμός πρέπει να γίνεται σπίτι και όχι στην πλάτη του ακροατή.
Η εναλλαγή σου καλύπτει κάποια άλλη εκφραστική ανάγκη;
Είναι καθαρά μουσικό το θέμα. Είναι και μια ανάγκη σε αναστροφή της συνύπαρξης με άλλους μουσικούς και άλλους ήχους, ενός παιχνιδιού με άλλα παιδιά, το να βρεθείς ταυτόχρονα μόνος με το υλικό σου απέναντι στους ανθρώπους που θέλουν να το ακούσουν. Μέχρι στιγμής δεν έγινε ποτέ ούτε για πρακτικούς ούτε για οικονομικούς λόγους.
Αυτή την περίοδο, δυστυχώς, θα πρέπει να δίνει κανείς εξηγήσεις για κάθε unplugged...
Σε μένα δεν υπάρχει τέτοιο θέμα, γιατί αυτό το κάνω εδώ και πάρα πολλά χρόνια και ο κόσμος το ξέρει. Μέσα σ' αυτήν την περίοδο έχω κάνει εμφανίσεις με ηλεκτρική μπάντα και χορωδία, παρουσιάστηκε η συμφωνική μου δουλειά με συμφωνική ορχήστρα και μεγάλη χορωδία από τη Ρωσία και το συγκεκριμένο πρόγραμμα, που συμβαίνει μέσα στα χρόνια ανελιπώς. Ξεκινώντας από σταθερές παραστάσεις το 2002, όταν έπαιξα στο Λυκαβηττό με κιθάρα-φωνή και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Είναι μια βαθιά δική μου ανάγκη, όπως είπα, να βρίσκομαι μόνος με το υλικό μου και με τους ακροατές, να ανακαλύπτω ξανά το πως γράφτηκαν τα τραγούδια αυτά που παρουσιάζω συνήθως.
Δημιουργείς μέσα από ποιητικό λόγο άλλων, γράφεις στίχους δικούς σου, διασκευάζεις κομμάτια από την παράδοση και παρουσιάζεις και νέα τραγούδια. Ποιο είναι κάθε φορά το κριτήριο για το τι θα επιλέξεις να κάνεις; Λειτουργείς με κάποιο πλάνο;
Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς κάνω εμφανίσεις, αν και λένε ότι εμφανίζομαι σπάνια, κάτι που δεν ισχύει. Εμφανίζομαι και εδώ και στο εξωτερικό σε μικρότερους ή μεγάλους χώρους. Ταυτόχρονα δουλεύω και στο μυαλό και στο υπόγειό μου διάφορα πράγματα. Αναπόφευκτα κάθε φορά κάτι απ' όλα αυτά, βγαίνει και στις συναυλίες. Είναι ωραία γιατί πράγματα που χτίζονται μέσα σε απόλυτη μοναξιά βγαίνεις και τα μοιράζεσαι με τον κόσμο.
Ποιο θεωρείς ότι είναι το πλέον απαραίτητο εφόδιο για να εμφανιστεί ένας τραγουδοποιός απέναντι στο κοινό μόνος του;
Αυτές οι εμφανίσεις έχουν μια ιδιαιτερότητα. Δεν είναι μόνο μία κιθάρα. Υπάρχουν πολλά όργανα στη σκηνή, ακουστικά, ηλεκτρικά, ηλεκτρονικά, τα οποία τα χρησιμοποιώ μέσω ενός λουπαδόρου, χωρίς να έχω προηχογραφημένο τίποτα. Ηχογραφώ μέσω αυτού του μηχανήματος επί σκηνής με μια μουσική φράση, που επαναλαμβάνεται και χτίζω πάνω σ' αυτή μια ενορχήστρωση χρησιμοποιώντας τα υπόλοιπα όργανα. Αυτό σε κάποια κομμάτια. Το μεγαλύτερο μέρος της παράστασης, όμως, είναι και πάλι κιθάρα-φωνή. Τι χρειάζεται τώρα. Μια ησυχία από το μέρος του κοινού. Ο κόσμος το αντιλαμβάνεται αυτό, όταν έρχεται. Δεν εννοώ μια ησυχία επιβεβλημένη αλλά αντιλαμβάνονται ότι αν δεν επικεντρωθούμε όλοι σ' αυτό το πράγμα δε θα το ζήσουμε. Αυτό το πετυχαίνουμε στο 99% των περιπτώσεων. Υπάρχει και μια άνεση που επιτρέπει λάθη, ιδέες της στιγμής και μια πολύ άμεση σχέση με το κοινό γιατί με την έλλειψη ορχήστρας στη σκηνή αισθανόμαστε ότι συμβάλλουμε σ' αυτό που συμβαίνει.
Ένας αμύητος στις εμφανίσεις σου – και όχι στα τραγούδια σου – πιστεύεις ότι θα ζυμωθεί με την ατμόσφαιρα ή θα του ήταν ευκολότερο να σε ακούσει με μια ορχήστρα, που θα σκεπάζει και τους ψιθύρους;
Νομίζω ότι αυτή η παράσταση είναι ο καλύτερος τρόπος να με ακούσει κανείς για πρώτη φορά.
Λείπει κάτι σήμερα από την ελληνική μουσική σκηνή, που θεωρείς σημαντικό και σκέφτεσαι ότι θα έπρεπε να το έχουμε;
Η τόλμη του να είναι ο καθένας ο εαυτός και ο σεβασμός των υπολοίπων απέναντι στον κάθε ένα που κάνει αυτό που πραγματικά είναι. Αυτό λείπει σε μεγάλο βαθμό.
Έχουμε δημιουργήσει και πολλά χαρακώματα.
Πολλά. Και το κοινό και οι δημιουργοί αλλά πιστεύω πως σιγά – σιγά απομακρύνονται.
Για τόσο μικρή χώρα, μήπως το παρακάνουμε και με τις τόσες υποδιαιρέσεις;
Εννοείται. Και γενικώς το παρακάνουμε (γέλια) αλλά σ' αυτόν τον τομέα υπάρχει πρόβλημα. Εντάξει, ξεκίνησε ένα παιχνίδι των εταιρειών όταν μπήκαν στο κόλπο του μάρκετινγκ λαχανιασμένες, να κατηγοριοποιήσουν κοινό για κάθε ξεχωριστό είδος της μουσικής, ένα target group, όπως το λένε, στο οποίο θα μπορούσαν να διαφημίσουν χωριστά τον κάθε δίσκο αντί να προβάλλουν παντού το κάθε τι και να γλιτώσουν έτσι και έξοδα από τη διαφήμισή τους. Από εκεί ξεκίνησε η ιστορία και εμείς μπήκαμε στο κόλπο. Μάθαμε να ακούμε μουσική με ταμπέλες. Αυτό είναι ένα πρόβλημα, το οποίο σταδιακά λύνεται, όπως σου είπα. Τελειώνει αυτή η ιστορία.
Ανήκεις σ' αυτούς που τους ακούνε άσχετα με τις ταμπέλες, που ανέφερες.
Επειδή και εγώ ακούω έτσι. Δεν ακούω ένα είδος αποκλειστικά και φανατικά. Έχω μία ευρεία γκάμα ακουσμάτων και επιρροών, που εντάσσω και στη δουλειά μου αναπόφευκτα. Ίσως γι' αυτό να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Στη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε έχει διατυπωθεί και η άποψη ότι οι καλλιτέχνες δεν έχουν την αναμενόμενη παρουσία. Πως πιστεύεις ότι μπορεί να παίξει ρόλο ένας καλλιτέχνης σε μια τέτοια στιγμή;
Δεν πιστεύω ότι ο καλλιτέχνης είναι ένας δημοσιογράφος που καταγράφει ή σχολιάζει την πραγματικότητα. Ο καλλιτέχνης υποχρεούται να κάνει πάντα το καλύτερο που μπορεί στη δουλειά του. Να κινείται στο εκατό τοις εκατό των δυνατοτήτων του έστω κι αν είναι μέτριος. Αυτή είναι η υποχρέωσή μας. Να είμαστε ο εαυτός μας ανά πάσα στιγμή. Δεν πιστεύω στο πολιτικό τραγούδι, δε θεωρώ ότι βγήκαν ποτέ αριστουργήματα μέσα από τη στρατευμένη τέχνη. Σίγουρα, θα μας επηρεάσει αυτή η κατάσταση και θα γράψουμε πράγματα γι' αυτή όταν αφομοιωθεί και ξεκαθαρίσουμε πέντε πράγματα για τον εαυτό μας και για τον κόσμο αλλά το να βγεις και να φωνάζεις και να γίνεσαι λαϊκιστής σήμερα είναι ό,τι χειρότερο μπορείς να κάνεις. Αυτό είναι κάτι που το φοβάμαι. Το έχω ξαναπεί ότι θεωρώ σημαντικότερο από ένα σημερινό τραγούδι που μπορεί να λέει “εμείς θα αλλάξουμε τον κόσμο” και είναι μέτριο, το τραγούδι του Γκάτσου και του Χατζιδάκι που λέει ότι “αυτός ο κόσμος δε θα αλλάξει ποτέ” και είναι ένα αριστούργημα. Το θεωρώ πολύ πιο επαναστατικό ακριβώς γιατί είναι ένα αριστούργημα.
Έχεις σκεφτεί πως θα ήταν η ζωή σου, αν παρέμενες ηθοποιός;
Δύσκολη (γέλια). Δύσκολη γιατί δεν ήταν η τέχνη που ήθελα να ακολουθήσω. Σπούδασα, βέβαια, αλλά γιατί κυρίως ήθελα να κάνω σκηνοθεσία κινηματογράφου στο εξωτερικό, κάτι που τα οικονομικά της οικογένειάς μου δεν το επέτρεπαν. Ο καλύτερος τρόπος για να ξεκινήσει αυτή η διαδικασία ήταν να σπουδάσω θέατρο και δουλεύοντας να μαζέψω κάποια λεφτά για να μπορέσω να φύγω έξω και να κάνω σκηνοθεσία. Εν τω μεταξύ, βγήκε ο πρώτος δίσκος, η πραγματική μου αγάπη ήταν πάντοτε η μουσική και το τραγούδι και δε χρειάστηκε να ξανασκεφτώ να παραμείνω ηθοποιός ή να κάνω οτιδήποτε άλλο.
Αν αυτή η συνέντευξη γινόταν στο χώρο που δουλεύεις, ποια θα ήταν τα απαραίτητα αντικείμενα που θα έβλεπα γύρω σου;
Συνήθως μια κιθάρα ή ένα πιάνο, χαρτί, μολύβι και βασικά ησυχία. Απουσία αντικειμένων, υποχρεώσεων, σκέψεων και απουσία ζωής, όσο άσχημο κι αν ακούγεται. Όταν υπάρχει ζωή γύρω δεν έχεις ανάγκη να την επινοήσεις ή να τη φανταστείς. Όλα αυτά εγώ τα γράφω όταν η ζωή απουσιάζει για να υπάρξει ουσιαστικά, οπότε όταν βρίσκεται ήδη εκεί, δεν έχω λόγο να γράψω ή να ασχοληθώ.
http://www.mycampus.gr/homepage/index.html